Mi lista de blogs

lunes, 31 de enero de 2011

Gogoeta

Behin gaixotasuna ezagutua, aipatutako guztiaren hausnarketa bat egitea gustatuko litzaidake; izan ere, jendea ez da benetan ohartzen gaixotasun honen larritasunaz.
Fibrosi kistikoak eragiten duen arazo larrienetariko bat, pertsonak atzerapen mentala jasaten ez dutenez, euren egoeraz ohartzen direla da.
Hori horrela izanik, guztiek paziente hauek, benetan badakite non dagoen euren muga, noraino hel daitezkeen eta beraz, depresio izugarriak izaten dituzte, pertsona batzuk suizidiora ere hel daitezkeelarik.
Bestalde, bizi diren bitartean ere, euren egoera izugarri txarra da, arnasteko ezintasunak oso handiak direlako eta ito egiten direlako.
Guzti hau horrela izanik, garrantzitsua iruditzen zait aipatzea pertsona hauek duten laguntzaren beharra eta ez bakarrik haiek, baizik eta euren inguruan bizi direnek ere.

lunes, 17 de enero de 2011

Tratamendua

 Ez dago tratamendu definitibo bat, tratamendu paliatiboak dira eta beraz, fibrosi kistikoaren aurkako tratamenduen helburu nagusiak sekrezioak eliminatzea, bular infekzioak kontrolatzea, dieta egoki bat ezartzea eta hestearen oztopoak ekiditea izango dira.
1. Birikako arazoei aurre egiteko tratamenduan, lehenik eta behin antibiotikoak ematen dira, bai ahotik, bai sudurretik eta baita zainetan zehar ere (intravenoso). Hori horrela izango da, sekrezioak behar bezala kanporatzen ez direnez, bakterioak bertan gera daitezkeelako.  
Horrez gain, sekrezioak kanporatzeko ere fisioterapia erabiltzen da. Hainbat ariketari eta masajeri esker, horiek fluidoago eta kanporatzeko errazago bihurtzen dira. Hau egunean hainbat alditan egiten behar da eta gainera, kirola ere lagungarria da.
Azkenik, gaixotasuna asko larritzen bada, biriken transplantea izango da metodo bakarra. Baina, birika batekin ez da nahikoa izango, bien transplantea izango da beharrezkoa, mantentzen den birikan dauden bakterioek, bestearen infekzioa ekar baitezakete.

2. Hesteko eta areako arazoei dagokienez, dieta on bat eramatea ezinbestekoa izango da. Paziente gehienei tratamendu bezala entzima pankreatikoak ematen zaizkie, elikagaiak eta bitaminak ondo xurgatzea bermatzen dietenak.
Gainera, hainbat bitamina ematea ere beharrezkoa izaten da, A, D, E eta K bitaminak, eta kaloria ugariko dieta bat jarraitzea.
Gehienetan, bestalde, FK-ak diabetesa eragiten du, intsulina eratzeko beharrezko diren elikagaiak ez direnez ondo xurgatzen, eta horri aurre egiteko, intsulina txertatzen zaie.
Hazkuntza arazoei aurre egiteko, kaloria ugariko dieta bat jartzen zaie eta gainera, hazkuntza hormonak ere ematen zaizkie. 

domingo, 2 de enero de 2011

Diagnostikoa II

2. Diagnostiko molekularra:
Gaixotasuna sortzen duen genean oinarritzen da
-CFTR genea

DNA MAILAKO AZTERKETAK DIRA
Erabilerak:
-Pertsona indibidualen diagnostikoan
-Datu epidemiologikoak biltzeko populazioan
-Familiartekoak FK izateko susmoa dagoenean
-Haurdun dauden emakumeetan (diagnostiko prenatala)
-FK duen haurra izateko arriskua duten pertsonetan inplantazio aurreko diagnostikoa egiteko.

PCR MULTIPLEX TEKNIKA
Badaude mutazio panel espezifikoak  FK diagnostikatzeko prestatuak. Hauek 25 mutazio arruntenak biltzen dituzte, taulan agertzen direnak.
 
3120+1G>A
A455E
G85E
R334W
1717-1G>A
3659delC
ΔF508
R347P
1898+1G>A
3849+10kbC>T
ΔI507
N1303K
R553X
2184delA
621+1G>T
G542X
R1162X
R560T
2789+5G>A
711+1G>T
G551D
R117H
W1282X
1078delT
I148T



DELEZIOEN ANALISIA
MLPA (multiplex ligation-dependent probe amplification), sekuentziazioak detekta ezin dituen mutazioak aurki ditzazke.
Adibidez mutazioa eskualde erregulatzaile batean dagoenean.
- PCR multiplex probaren forma berezia da.
- Bi oligonukleotido erabiltzen dira
- Aztertzen ari garen sekuentzia bakoitzerako oligonukleotidoak luzera desberdinekoak izango dira (marrazkin zati berdea), ondoren PCR bidez desberdindu ahal izateko.
- Aurkitu nahi dugun sekuentzia baldin badago bi oligonukleotidoak jarraian kokatzen dira. Gu aurkitzen ari garen sekuentzia ez badago ez dira jarraian jartzen eta ez dira ondoren amplifikatuko.
- Bi oligonukleotidoak batzen dira eta ondoren amplifikatu PCR bidez.
- Lortutako produktuak elektroforesis analizatzen dira.
- Emaitzak beste emaitza batzuekin konparatzen dira dira


DNA-REN SEKUENTZIAZIOA
Teknika hau mutazioa oso arraroa denean erabiltzen da eta horrela, exoi, introi guztiak, eskualde promotorea sekuentziatzean CFTRaren mutazioen %98 detektatzen da .

viernes, 31 de diciembre de 2010

Beste eragile batzuk

1. HETEROGENEZITATE ALELIKOA:
Gene beraren mutazio desberdinek sintoma desberdinak sortzen dituzte. Esaterako:
- ΔF508/A455E: Aleloak dituzten heterozigotoek biriketan arazo gutxiago dituzte ΔF508 homozigotoak baino
- A455E eta R117H mutazioak arearen funtzionamendu onarekin daude erlazionatuta eta orokorrean, area ondo dutenek, sintoma arinagoak dituzte.

2. INGURUNEAREN ERAGINA:
- Hautsa, kea, lurruna, etxean erabiltzen diren produktu kimikoak eta onddoen lizuna ekidin.
- Arnas bideetako mukia edota sekrezioak egunero garbitu
- Likido asko hartu

Mutazioak


MUTAZIOAK

Genea: CFTR (Cystic fibrosis transmembrane conductance regulator) da eta 7q31.2 puntuan kokatzen da.

Bere produktuak:
- Gene normalaren produktua: Epitelioko Cl- kanal erregulatua.
- Gene mutatuaren produktua: Mutazioak produktuaren nolakotasunari, kantitateari edo biei eragin dakieke.
Mutazio ohikoenak populazio kaukasikoan honako hauek dira:

Mutazioa
Fr
Mutazio mota
Fenotipoa
ΔF508
%66
II



Klasikoa
G542X
%2.4
I
G551D
%1.6
III
N1303Lys
%1.3
II
W1282X
%1.2
I
R553X
%0.7
I
621+1G>T
%0.7
I
1717-1G>A
%0.6
I
R117H
%0.3
IV
Ez klasikoa
R1162X
%0.3
Ez dago argi
Klasikoa
Nonsense: %4.6
Missense: % 3.2
















Mutazio ohikoena ΔF508 eta bere maiztasuna aldakorra da etniaren arabera.
Mutazio ohikoenen artean %4.6 nonsense motako mutazioak dira eta % 3.2 missense motakoak.
10 mutazio hauek ohiko fenotipoa eragiten dute R117H mutazioak izan ezik. Geroago ikusiko dugun bezala, mutazio hau sintoma arinagoekin dago erlazionatuta.

MUTAZIO MOTAK:
Mutazioak motatan sailkatzen dira genearen produktuan duten eraginagatik:
- I motako mutazioa: Sintesirik ez edo sintesia murrizten du.
- II motako mutazioa: Oztopoak eragiten ditu proteinaren lanketan. Hau da mutazio ugarienaren (ΔF508) eragina.
- III motako mutazioa: Oztopoak eragiten ditu CFTR kloro kanalaren erregulazioan
- IV motako mutazioa: Kanalaren konduktantziaren aldaketa eragiten du.

jueves, 30 de diciembre de 2010

Diagnostikoa

Bi diagnostiko mota daude:
- Klinikoa
- Genetiko molekularra

1. Diagnostiko klinikoa:
Diagnostiko klinikoaren bornean, hainbat aspektu aztertzen dira:
- Gatz galera sindromeak
- Birikako gaixotasun kronikoa
- Elikaduran gertaera ez-ohikoak
- Azoospermia butxaduragatik
Guzti hori horrela izanik, froga desberdinak erabiliko dira:

IZERDI BALOREEN AZTERKETA
FK dutenen %90ak positiboa ematen du froga honetan (fidagarritasuna)
Lehen erabiltzen de froga da
Elektroforesi kuantitatiboa (ionotrforesia) erabiltzen da izerdiaren estimulatzaile den droga batekin (pilocarpina) konbinatuz. Horrela izerdi laginak lortzen dira eta hauen sodio eta kloro kontzentrazioak neurtzen dira. Elektroforesi moduko bat da, baino azalean eginda; izan ere, pilocarpina polo batetik bestera doa eta izerdi guruinek aktibatzen ditu.
FK duten pertsonek izerdian kloro eta sodio kontzentrazio altuagoak dituzte.

BIRIKAKO EPITELIO ARTEKO POTENTZIAL DIFERENTZIA
Arnas bideetako epitelioak ioi garraioa erregulatzen du. CFTRk gaizki funtzionatzen duenean kloroaren eta sodioaren garraioak aldatu egiten dira. Honek potentzial diferentzia anormal bat egotea eragiten du bertako epitelioan

JAIOBERRIEN AZTERKETA
IRT (inmunorecreative trypsogen) metabolitoaren maila neurtzen da, hau arean sitetizatzen da eta FK dutenetan IRT maila arrunta baina altuagoa da.

HODI DEFERENTEEN BUTXADURA AZTERKETA
Balore batzuk neurtzen dira semenean, hodi deferente falta dutenak ezaugarri hauek baitituzte:
- pH baxua
- Az. Zitrikoaren kontzentrazio altua
- Fosfatasa azidoaren kontzentrazio altua.
- Fruktosa kontzentrazio baxua.
- Koagulatzeko akatsak

lunes, 27 de diciembre de 2010

Biokimika


Fibrosi kistikoan CFTR deritzon genea agertzen da mutatuta, kloro kanal bat dena. Mutatuta agertzen den kasuetan akatsak sortuko ditu mukosa duten aparatuetan, batez ere biriketan, arean eta hestean eta izerdi guruinetan. Gainera, desberdin eragingo du horietako bakoitzean.
CFTR, lehen esan bezala, kloro kanal bat da, kloroa zelulatik kanpora ixurtzen duena. ABC motatako kanala da eta beraz, ATP erabiltzen du bere funtzioa betetzeko. ATP lotzeko bi gune ditu. Mutazioren bat gertatzen bada, proteina ez da ondo tolestuko, aktibazioan arazoak izango ditu edota bestela erregulazioan.
Organo desberdinetan, beraz, akats desberdinak eragingo ditu:
- Biriketan: arnas bideen epitelioan CFTR genearen mutazioaren ondorioz sodioren gehiegizko garraioa gertatzen da eta gainera, mintzak duen kloroarekiko iragazkortasuna jaitsi egiten da. Guzti horren ondorioz, presio osmotikoaren desorekak gertatzen dira eta mukosa deshidratatuak sortu, gaizki kanporatzen direnak.
- Arean eta hestean: CFTR mutazio horren ondorioz, arean kloroaren garraioa akasduna izateaz gain, sodio eta ura ezin dira ondo kanporatu eta ondorioz, entzimak arean harrapatuak geratzen dira eta kanporatzeko konduktuak kolapsatuak geratzen dira. Horren ondorioz, hestean ezin da liseriketa ondo egin eta beraz, kolapsatu egiten dira, ileo meconial.
- Izerdi guruinak: kasu hauetan akatsa ez da hain nabaria. Gertatzen dena da mutazioaren ondorioz guruinek ez dutela NaCl ondo xurgatzen eta ondorioz, izerdiak normala baina gatz gehiago izango du.